Neat – jak zwiększyć aktywność spontaniczną w codziennym życiu?

Co to jest spontaniczna aktywność NEAT?

NEAT to skrót z języka angielskiego – non-exercise activity thermogenesis. Oznacza on wydatek energetyczny pochodzący ze spontanicznej aktywności fizycznej, czyli takiej, która nie jest związana z zaplanowaną aktywnością treningową ^[1]. Jak to rozumieć? To proste! Spontaniczna aktywność fizyczna, inaczej nazywana również pozatreningową, jest każdym rodzajem aktywności podejmowanym w ciągu dnia, takim jak np. wykonywanie domowych porządków, chodzenie po schodach, prasowanie, spacer z psem, a nawet stanie w kolejce do kasy czy gestykulacja w czasie rozmowy. Jeszcze inaczej rzecz ujmując, NEAT jest aktywnością nieustrukturyzowaną, która nie jest zaplanowana i celowa, a co równie istotne – nie ma wyznaczonej liczby powtórzeń, tempa etc. ^[2].

Aktywność spontaniczna – czy ma znaczenie?

Wiele osób w ogóle nie zastanawia się nad NEAT i nie dostrzega znaczenia spontanicznej aktywności w codziennym funkcjonowaniu. Tymczasem jest ono ogromne. To, jaką aktywność podejmujesz w ciągu dnia poza zaplanowanymi treningami, np. bieganiem czy siłownią, wpływa na ostateczny bilans dobowych wydatków energetycznych. Czy wiesz, że NEAT może go zwiększyć aż o 2000 kcal ^[1]? W przypadku osób, które wykonują siedzącą pracę i poza nią również niewiele się poruszają (np. korzystają z windy zamiast ze schodów, wszędzie jeżdżą samochodem), bilans NEAT jest niewielki, bo przeciętnie do 600 kcal na dobę ^[1].  

Osoby, które pracują fizycznie lub/i po pracy są bardziej aktywne (oczywiście pomijając aktywność zaplanowaną), mają szansę zwiększyć wartość NEAT do wspomnianych 2000 kcal na dobę ^[1]. Zatem spontaniczna aktywność fizyczna ma wielkie znaczenie! Jest jednym z ważniejszych elementów profilaktyki przeciw wielu chorobom cywilizacyjnym, w tym nadwadze i otyłości oraz wynikającym z nich kolejnym schorzeniom ^[3]. Warto zdać sobie sprawę z tego, że NEAT to tak naprawdę Twój styl życia.  

Spontaniczna aktywność fizyczna – jak ją zwiększyć na co dzień?

Nie masz czasu na regularne treningi? Trudno Ci zmotywować się do tego, aby kilka razy w tygodniu wyjść na basen czy siłownię? Nic straconego! Wystarczy, że zadbasz o odpowiednio wysoki poziom NEAT. Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:

• zrezygnuj z samochodu – korzystaj z niego tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście niezbędne. Jeśli masz taką możliwość, jeźdź do pracy na rowerze, przespaceruj się lub wybierz komunikację miejską;
• chodź po schodach – winda jest rozwiązaniem niewątpliwie wygodnym, ale… bardzo rozleniwia! O ile nie musisz wnieść 20 kg zakupów na 4. piętro i nie masz problemów z poruszaniem się, wybierz schody;
• spaceruj nie tylko na zewnątrz – masz akurat wolną chwilę i chcesz poplotkować przez telefon? Nie kładź się, nie siadaj, ale spaceruj w czasie rozmowy – także w domu;
• ogranicz telefon i telewizor – bierny odpoczynek również jest ważny i potrzebny, ale sprawdź, czy aby na pewno nie przeważa on nad odpoczynkiem aktywnym. Każdego dnia poświęć chwilę na to, aby wyjść na spacer, urządź sobie nieco dłuższą wycieczkę z psem;
• zadbaj o ruch w pracy – nawet jeśli masz pracę siedzącą, możesz ruszać się więcej niż myślisz! Siedząc przy komputerze (albo na spotkaniu służbowym), ruszaj nogami pod biurkiem, przeciągaj się co jakiś czas, a każdą przerwę aktywnie wykorzystuj na krótki spacer, choćby po biurze.

To zaledwie kilka z wielu pomysłów na zwiększenie spontanicznej aktywności na co dzień. Nie lubisz zmian? Obawiasz się, że zbyt duża aktywność Cię przytłoczy? Wprowadzaj kolejne punkty stopniowo, aby były niemal nieodczuwalne i aby poczynione zmiany stały się czymś zupełnie naturalnym. Ważne jest bowiem to, aby wysoki poziom NEAT nie był wymuszony, a naprawdę odzwierciedlał Twój styl życia!
_{PM-PL-VOLT-23-00170}^‍

^‍Bibliografia:

1. Dr n. o zdr. Surwiłło-Snarska A., NEAT–  Spontaniczna aktywność, która wspiera nasze zdrowie, NEAT– spontaniczna aktywność, która wspiera nasze zdrowie - Planuję Długie Życie (planujedlugiezycie.pl), data dostępu: 29.05.2023
2. Zawadzka E., NEAT – niezbędny element naszej aktywności fizycznej. Co to jest?, NEAT - niezbędny element naszej aktywności fizycznej. Co to jest? - Fundacja Insulinooporność - zdrowa dieta i zdrowe życie % (insulinoopornosc.com), data dostępu: 30.05.2023
3. Malicka M., Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie, Aktywność fizyczna, Aktywność_fizyczna (1).pdf, data dostępu: 29.05.2023.