Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie mózgu – dlaczego aktywność fizyczna jest ważna dla utrzymania zdrowia psychicznego?

Wpływ aktywności fizycznej na układ nerwowy

Często mówi się, że aktywność fizyczna powoduje „dobre samopoczucie”. Ale co to tak naprawdę oznacza? Jaka jest najbardziej pierwotna, biologiczna podstawa tego, że prowadząc aktywny styl życia, rzeczywiście dobrze się czujesz pod względem psychicznym? Dlaczego – paradoksalnie – po treningu lub aktywnie spędzonym dniu niejednokrotnie odczuwasz przypływ energii i chęci do działania, zamiast ogromnego zmęczenia? Oto odpowiedź!

Psyche i soma, czyli dusza i ciało, są ze sobą ściśle powiązane, dlatego stan fizyczny determinuje stan psychiczny, i odwrotnie. W związku z tym – co zostało wielokrotnie dowiedzione przez naukowców – aktywność fizyczna przekłada się na sferę psychiczną i jej funkcjonowanie ^[1]. Ćwiczenia różnego rodzaju poprawiają samopoczucie, bowiem doprowadzają do korzystnych zmian w obrębie mózgu – zarówno tu i teraz, jak i w dłuższej perspektywie. W trakcie aktywności fizycznej rośnie tętno, a mózg zostaje doskonale dotleniony ^[2].  

Już krótkotrwały wysiłek, zaledwie 20-minutowy, powoduje uwolnienie endorfin, potocznie, choć bardzo trafnie określanych mianem „hormonów szczęścia”, które szybko poprawiają nastrój i mają jeszcze jedną ważną cechę – łagodzą dolegliwości bólowe ^[2]. Kolejne istotne dla dobrego samopoczucia neuroprzekaźniki uwalniane w czasie aktywności to dopamina i serotonina – ich wysokie stężenie utrzymuje się w organizmie jeszcze długi czas po zakończeniu treningu ^[2].  

Zdrowie psychiczne a aktywność fizyczna – jakie korzyści przynosi regularny ruch?

Kiedy dowiesz się, jak aktywność fizyczna wpływa na zdrowie psychiczne, nie zechcesz z niej zrezygnować! Korzystne zmiany odczujesz w wielu obszarach ^[3]. Oto kilka przykładów wpływu aktywności fizycznej na funkcjonowanie mózgu i korzyści z niej płynących:

• zniwelowanie stresu i zmęczenia psychicznego;
• wykształcenie większej odporności na stres;
• wykształcenie/polepszenie zdolności przystosowania się do różnorodnych sytuacji;
• przywrócenie lub/i zachowanie balansu emocjonalnego;
• wspomaganie pamięci i koncentracji, a co za tym idzie – zdolności efektywnego uczenia się;
• nabycie umiejętności zachowania dyscypliny i konsekwencji;
• nabycie umiejętności pokonywania problemów;
• podniesienie samooceny;
• obniżenie ryzyka wystąpienia zaburzeń afektywnych, lękowych, depresji, a także zaburzeń pamięci i demencji w starszym wieku ^[1];
• zachowanie dobrej sprawności umysłowej i niezależności w starszym wieku ^[1].

Korzystnego wpływu aktywności fizycznej na funkcjonowanie mózgu doświadczysz już po pierwszym treningu, a nawet po rekreacyjnej przejażdżce rowerowej czy dłuższym marszu. Za sprawą działania wspomnianych wyżej hormonów odprężysz się, uczucie napięcia zniknie, od razu też poczujesz energię do działania, nabierzesz dystansu do codziennych spraw i wszystko zacznie jawić się w znacznie jaśniejszych barwach. Taki stan utrzyma się nawet do kilku godzin po wysiłku. Im dłużej będziesz ćwiczyć, zachowując przy tym regularność, tym pełniej będziesz odczuwać te i wiele innych korzyści.

Systematyczna aktywność fizyczna powinna być stałym elementem stylu życia każdego człowieka ^[3]. Pamiętaj o tym, że nigdy nie jest za późno, aby zacząć ćwiczyć. Wybierz aktywność, która sprawia Ci przyjemność i która jest dostosowana do Twoich możliwości, a szybko przekonasz się, że było warto!  
_{PM-PL-VOLT-23-00181}

Bibliografia:

1. Kościuczuk J., Znaczenie ruchu i aktywności w życiu człowieka, 0000054864-wcag.pdf, data dostępu: 30.05.2023.
2. Klinika Psychologiczno-Psychiatryczna PsychoMedic.pl, Zmienia mózg i czyni nas szczęśliwymi. Co nam daje wysiłek fizyczny?, Zmienia mózg i czyni nas szczęśliwymi. Co nam daje wysiłek fizyczny? - Poradnia Psychologiczno-Psychiatryczna - PsychoMedic.pl, data dostępu: 30.05.2023.
3. Prof. dr hab. n. med. Wojciech Drygas, prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz, prof. dr hab. n. med. Anna Jegier, dr n. med. Grzegorz Kopeć, prof. dr hab. n. med. Piotr Podolec, Aktywność fizyczna u osób zdrowych, Aktywność fizyczna u osób zdrowych | Dieta i ruch - mp.pl, data dostępu: 30.05.2023.